Program Hakkında
“Akışkan Hatlar:
İstanbul’un Katmanlı Kentsel Geleceklerini Haritalamak ve Hayal Etmek”
Akademi, İstanbul’un akış hatları üzerinden hem doğal hem de yapay sistemleri; kentin topoğrafik, altyapısal, ekolojik ve sosyal katmanlarını bir arada okumayı amaçlar. Su hatlarının izlerini sürerek, katılımcılara kentin akışkan kentsel geleceği hakkında sorular sormayı, spekülatif senaryolar kurmayı ve farklı ölçeklerde mekânsal öneriler geliştirmeyi hedefler.
Katılımcılar, çok katmanlı bir süreçte, disiplinlerarası bir ekip ve deneyimli yürütücülerle birlikte çalışma fırsatı bulacaktır.
Program İçeriği
Akademi Çerçevesi
Su, yalnızca bir akışkan değil; aynı zamanda kent belleğinin, doğal süreçlerin ve mekânsal ilişkilerin taşıyıcısıdır. Yerin altında gözden kaybolmuş bir dere, bir zamanlar su kenarında gelişen yaşam pratiklerinin, doğal ekosistemlerin ve sosyal etkileşimlerin izlerini taşır. İstanbul’da pek çok dere, tarihsel süreçte üzeri kapatılarak kentsel dokunun içinde görünmez hale gelmiştir; bu durum, su hatlarının kentin topoğrafik, ekolojik ve sosyal yapılarıyla kurduğu ilişkiyi anlamayı güçleştirmektedir.
Bu atölye, İstanbul’un görünmeyen su izlerini haritalayarak katılımcıların kentsel mekânın çok katmanlı yapısını ve akışkan doğasını keşfetmelerini hedefler. Haritalama ve spekülatif temsil araçları, su hatlarının kent dokusundaki tarihsel, ekolojik ve toplumsal katmanlarla kurduğu bağlantıları görünür kılmak için kullanılır. Atölye sürecinde katılımcılar; çizim, kolaj, diyagram gibi araçlarla hem mevcut durumu anlamaya hem de alternatif mekânsal senaryolar geliştirmeye yönelik üretimler gerçekleştirir.
Mekânsal temsil araçları, mimarlığın en önemli iletişim biçimlerinden birini oluşturur. Temsil; bir kentsel olgunun ne şekilde algılandığını, nasıl kaydedildiğini ve hangi olası geleceklerin tasavvur edilebileceğini belirler. Bu bağlamda spekülatif çizim pratiği, yalnızca mevcut durumu belgeleyen bir araç değil; mekânın farklı potansiyellerini araştırmaya imkân tanıyan bir düşünme yöntemi olarak öne çıkar.
Atölyede üretilecek çizimler, katılımcıların su hatlarının kentsel bellekteki izlerini anlamalarına, bu izlerin kentin doğal süreçleriyle ilişkisini keşfetmelerine ve mekânsal süreklilik kavramını tartışmalarına olanak tanır. Çalışmalar; katılımcıların farklı ölçeklerde mekânsal okumalar yapmasını, su hatlarının kentsel yaşam ve doğal çevreyle kurduğu etkileşimi anlamalarını ve İstanbul’un akışkan kentsel geleceğine dair sorular sormalarını teşvik eder.
· İstanbul’un görünmeyen akış hatlarını haritalamak
· Bu hatların oluşturduğu fiziksel, sosyal, tarihsel ve ekolojik katmanları birlikte okumak
· Akış hatlarının kentsel riskler ve toplumsal yaşam üzerindeki etkilerini araştırmak
· Doğru soruları sorarak gizli ilişkileri görünür kılmak
· Katılımcı süreçlerle mahalle sakinlerinin bilgi ve deneyimlerini sürece dâhil etmek
· Spekülatif tasarım araçlarıyla çoklu kentsel gelecek senaryoları geliştirmek
Kenti anlamak ve hayal etmek için:
- Haritalama, katmanlaştırma ve çakışma
- Alan gezileri, yerinde keşif ve gözlem
- Katılımcı araştırma ve diyalog
- Spekülatif çizim, kolaj, diyagram ve hikâyeleştirme
yaklaşımlarını bütünleştiren bir araştırma ve tasarım süreci olarak kurgulanmıştır.
Program, her hafta Pazartesi, Çarşamba ve Cuma günleri yürütücülerle stüdyo çalışması ve mini-seminerlerle desteklenen buluşmalardan; Salı, Perşembe ve Cumartesi günleri ise katılımcıların gruplar halinde açık çalışma günlerinden oluşur.
Proje Yöneticileri
Zuhal Kol
Carlos Zarco Sanz
(Openact Kurucu Ortak)
Zuhal Kol ve Carlos Zarco Sanz, İstanbul ve Madrid merkezli mimarlık ve kentsel tasarım stüdyosu Openact’in kurucu ortaklarıdır. Tasarım pratikleri, kamusal alan, altyapı ve ekolojik dinamiklerin kesişiminde şekillenir; mekân üretimini eleştirel bir araç ve kolektif tahayyül zemini olarak görürler.
Openact; 2023 Holcim Sürdürülebilir Yapı Ödülü, Yeni Avrupa Bauhaus Ödülü, Türkiye Ulusal Mimarlık Ödülleri (2022 & 2024), Aga Khan Ödülü adaylığı gibi ulusal ve uluslararası birçok ödüle layık görülmüştür. Farklı bağlam ve coğrafyalarda yürüttükleri projelerle geniş ölçekte uygulama, kürasyon ve yayın faaliyetleri yürütmektedirler.
Kol ve Zarco Sanz, mimarlık eğitimine de aktif katkı sunmaktadır. İstanbul Teknik Üniversitesi ve AURA İstanbul’un yanı sıra, şu anda Madrid’de IE University ve Universidad Europea’da tasarım stüdyoları yürütmekte; uluslararası birçok üniversitede jüri, atölye ve seminerlere katılmaktadırlar.
Kazanımlar
Akademi programı ücretsizdir.
Başvurular, en geç 25 Temmuz 2025 tarihine kadar özgeçmiş (CV) ve portfolyo ile birlikte akademi@turkiyetasarimvakfi.org adresine gönderilmelidir. Başvuru için İngilizce yeterliliği şartı aranmaktadır.
Beylerbeyi Mahallesi, Beylerbeyi Çamlıca Cd. No: 82/1 34676 Üsküdar, İstanbul
Kuzguncuk Mahallesi, Kuzguncuk Çarşı Cd. No: 9-11/2 34674 Üsküdar, İstanbul